ΟΜΙΛΙΑ ΜΟΥ ΣΤΗ 2η ΣΥΝΟΔΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΥ ΔΙΡΓΑΝΩΣΕ Ο ΣΕΒΕ
Η τοποθέτηση μου σήμερα στηρίζεται στους εξής πυλώνες: Οι Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για την ενέργεια που επηρεάζουν το ενεργειακό σκηνικό στην περιοχή, οι πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης, ή σε κάποιες περιπτώσεις η έλλειψη αυτών στον τομέα της ενέργειας, και οι θέσεις της Νέας Δημοκρατίας για τη μελλοντική ενεργειακή στρατηγική της χώρας. Κατ’ αρχήν οποιαδήποτε συζήτηση γίνεται για την ενέργεια στην Ελλάδα αναπόφευκτα έχει ως αντικείμενο συζήτησης και τη ΔΕΗ, η οποία από το να είναι απλά ο ελέφαντας στο δωμάτιο, κινδυνεύει με ευθύνη της κυβέρνησης δυστυχώς να γίνει ο μεγάλος ασθενής ελέφαντας στο δωμάτιο.
Ξεκινώντας από το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για την Ενέργεια, δεσπόζουσα θέση στην ατζέντα έχει το λεγόμενο WinterEnergyPackage το οποίο η Κομισιόν θέτει σημαντική προτεραιότητα τόσο στην ενεργειακή αποδοτικότητα, όσο και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η εκτίμηση είναι ότι το συνολικό πακέτο των πολιτικών που προτείνει η Κομισιόν , μπορούν να αυξήσουν το ΑΕΠ της ΕΕ κατά 1% έως το 2030, προσθέτοντας 190 δις στην οικονομία και δημιουργώντας έως και 900.000 νέες θέσεις εργασίας.
Σύμφωνα με την ίδια εκτίμηση μόνο ο στόχος για βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας κατά 30% των υπαρχόντων κτιρίων, μπορεί να δημιουργήσει 400.000 θέσεις εργασίας και να παράγει οφέλη για την οικονομία ύψους 70δις ευρώ. Τα οφέλη αυτά συνδυάζονται και με την άμεση εξοικονόμηση πόρων για εισαγόμενα καύσιμα συμβάλλοντας έτσι και στη επίτευξη του στόχου της ενεργειακής ασφάλειας της Ένωσης.
Σε ό,τι αφορά τώρα τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, το WinterEnergyPackage αναγνωρίζει και επενδύει στην ηγετική θέση της ΕΕ στον τομέα τον ΑΠΕ, τόσο σε επίπεδο παραγωγής καινοτομίας και τεχνολογιών που αξιοποιούν τις ΑΠΕ, όσο και ως προς το δυνητικό της ενεργειακό δυναμικό σε ΑΠΕ. Ο κλάδος εκτιμάται ότι απασχολεί περισσότερους από 1 εκ. εργαζόμενους και προσθέτει στην Ευρωπαϊκή οικονομία πάνω από 144 δις ετησίως.
Εδώ βέβαια θα ήθελα να κάνω ένα πολιτικό σχόλιο σχετικά με τις πρωτοβουλίες της Κομισιόν και τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη καλούνται να τις υιοθετήσουν. Όπως θα γνωρίζετε, βάσει της Συνθήκης, το μείγμα της ενεργειακής πολιτικής παραμένει εθνική αρμοδιότητα, και ως εκ τούτου, οποιαδήποτε πρωτοβουλία της Κοινότητας, όσο φιλόδοξη και να είναι συχνά προσκρούει στη διάθεση αλλά και στις δυνατότητες της εκάστοτε κυβέρνησης να την υλοποιήσει.
Θα σας φέρω ένα παράδειγμα από την Πολωνία, η οποία επί πολλά χρόνια είναι το κακό παιδί της ΕΕ σχετικά με την εμμονή της στη χρήση εγχώριου άνθρακα για την εξασφάλιση των ενεργειακών της αναγκών. Σύμφωνα με μία πρόσφατη έρευνα, η Πολωνία, προκειμένου να αποφύγει την μετάβαση στην μετά άνθρακα εποχή, ανέπτυξε μία λιγότερο ρυπογόνο μορφή άνθρακα, τον λεγόμενο μπλε άνθρακα, ούτος ώστε να παρατείνει τη λειτουργεία των μονάδων της. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, η Πολωνική κυβέρνηση εξέφρασε την επιθυμία να επενδύσει στην πυρηνική ενέργεια προκειμένου να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της Κομισιόν για καθαρότερη ενέργεια.
Στον αντίποδα του παραδείγματος της Πολωνίας βρίσκεται η Γαλλία, η οποία έχει καταφέρει μέσα σε μία δεκαετία, από το 2005 έως το 2015, να μειώσει την τελική της ενεργειακή κατανάλωση κατά 10% ενώ ταυτόχρονα αύξησε το ΑΕΠ της κατά 8,9%.Μειωσε την ενεργειακή κατανάλωση και χρησιμοποιεί αυτή την πολιτική ως μοχλό ανάπτυξης. Άρα υπάρχουν τρόποι να προχωρήσεις και θεωρώ ότι το «Plan Climat» του Προέδρου Μακρόν για το περιβάλλον δείχνει ότι μπορούν τα κράτη μέλη να αναλάβουν φιλόδοξες πρωτοβουλίες για την ενέργεια.
Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι η πραγματικότητα σε κάθε κράτος -μέλος προσαρμόζεται αντίστοιχα .Ενδεικτικό είναι το αποτέλεσμα πρόσφατης έρευνας της EuropeanBankforReconstructionandDevelopment, σχετικά με το ρόλο της Κίνας στην αγορά ενέργειας της περιοχής. Λαμβάνοντας υπόψη λοιπόν της απόκτησης μεριδίου 24% του ΑΔΜΗΕ από κινεζικά συμφέροντα αλλά και την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας ανάμεσα στη ΔΕΗ και την China Machinery Corporation για τη χρηματοδότηση υποδομών εξόρυξης λιγνίτη, η Τράπεζα επισημαίνει την ενίσχυση του ρόλου που μπορεί να παίξει η Κίνα στην ενέργεια τόσο της Ελλάδος βραχυπρόθεσμα αλλά και της ευρύτερης περιοχής σε βάθος χρόνου. Η πραγματικότητα δηλαδή ο επενδυτής κάνουν μια επιλογή που δεν συμβαδίζει με τις ευρωπαϊκές επιταγές.
Έρχομαι τώρα στον ελέφαντα στο δωμάτιο, που δεν είναι άλλος από τη ΔΕΗ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2017, η επιχείρηση είναι ζημιογόνα στις 3 από τις 4 δραστηριότητές της, ενώ αναποτελεσματικά κρίνονται τα μέτρα της κυβέρνησης για την μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ μέσω των δημοπρασιών ΝΟΜΕ αλλά και τον μηδενισμό των ελλειμμάτων του λογαριασμού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τα δύο τελευταία μέτρα, σύμφωνα με τον επικεφαλής της επιχείρησης κο Παναγιωτάκη, φέρονται να επιβάρυναν τα οικονομικά της αποτελέσματα κατά 274,6 εκ. ευρώ. Αν στην εικόνα προστεθούν και οι ανεξόφλητες οφειλές προς την επιχείρηση οι οποίες πλέον ανέρχονται σε 2.5 δις, αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα γιατί ο ελέφαντας του δωματίου ξεμένει από ανάσες. Η ΔΕΗ είναι αυτή την ώρα το μείζον ζήτημα στον ενεργειακό χάρτη της Ελλάδος .
Οι υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση στη βάση του προγράμματος προβλέπουν αυστηρά χρονοδιαγράμματα και κυρίως μεγάλες απώλειες μεριδίου αγοράς χωρίς αντίτιμο.
Παραδοτέα Τρίτου ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Χρηματοοικονομική κατάσταση της ΔΕΗ: Σύμφωνα με τις συστάσεις της ΡΑΕ, το επίπεδο ΥΔΥ θα αναπροσαρμοσθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2017, έτσι ώστε το συσσωρευμένο έλλειμμα της ΔΕΗ να εξαλειφθεί σύμφωνα με ένα χρονοδιάγραμμα κατάλληλο τόσο για τη ΔΕΗ όσο και για τους καταναλωτές και οπωσδήποτε όχι αργότερα από το Δεκέμβριο του 2022
ADMIE: Έως τον Ιούνιο του 2017, (ii) η ΔΕΗ θα συνεισφέρει 51% του μετοχικού κεφαλαίου της ADMIE στην HoldCo, (iii) η HoldCo θα προβεί στην επίσημη κατάθεση του ενημερωτικού δελτίου στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. (iv) η πράξη θα κοινοποιηθεί επισήμως στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για κανονιστική ρύθμιση και εκκαθάριση των συγκεντρώσεων
Μηχανισμός δυναμικότητας: Μέχρι τον Ιούνιο του 2017, να κοινοποιήσει η κυβέρνηση εκ των προτέρων ένα νέο μηχανισμό χωρητικότητας σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για την ενεργειακή και περιβαλλοντική βοήθεια
Ως ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, θα ήθελα να επαναφέρω κάποιες από τις προτάσεις μας που μπορούν να συμβάλλουν καταλυτικά στην βελτίωση του ενεργειακού προφίλ της χώρας μας.
Χρειαζόμαστε ιδιωτικές επενδύσεις και αξιόπιστες υποδομές. Για τον ΑΔΜΗΕ η άποψή μας ήταν μια απλή και ξεκάθαρη λύση και αφορούσε στην ιδιωτικοποίηση του 66%. Το νέο περίπλοκο σχήμα που έχει επιλεγεί από την κυβέρνηση ελπίζουμε να εξασφαλίσει στην πράξη τις αναγκαίες υποδομές αλλά και τις απαραίτητες διεθνείς ενεργειακές διασυνδέσεις στο πλαίσιο της Ενεργειακής Ένωσης χωρίς ταυτόχρονα να δημιουργεί άλλου είδους εξαρτήσεις.
Έργα ενεργειακής διασύνδεσης, όχι μόνο της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και των Δωδεκανήσων με την Κρήτη, της Ικαρίας και της Σάμου με τις Κυκλάδες, του Βορείου Αιγαίου και των Κυκλάδων με την ηπειρωτική Ελλάδα, μπορούν να υλοποιηθούν και με τη σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορεί να γίνει με σεβασμό στις ευαισθησίες των κατοίκων, μια και οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν να πάμε παραπέρα από τα παραδοσιακά φωτοβολταϊκά και τα αιολικά πάρκα. Στόχος μας, εφικτός κατά τη γνώμη μου, είναι στην Ελλάδα να έχουμε για παράδειγμα ενεργειακά αυτόνομα νησιά. Πρόσφατο άρθρο στο Bloomberg αναφέρει ότι στη Μεγάλη Βρετανία το κόστος παραγωγής ενέργειας από υπεράκτιες ανεμογεννήτριες έπεσε χαμηλότερα από τα κόστη της πυρηνικής ενέργειας.
Η αναβάθμιση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων αποτελεί βασικό σκέλος της πολιτικής μας πρότασης και για το λόγο αυτό στο πρόγραμμά μας περιλαμβάνουμε την παροχή κινήτρου συντελεστή δόμησης για όσες τουριστικές επιχειρήσεις προχωρούν σε ενεργειακές αναβαθμίσεις των μονάδων τους.
Επίσης για την αναβάθμιση των κατοικιών προτείνουμε έκπτωση φόρου ίση με 40% της δαπάνης που με όλα τα νόμιμα παραστατικά κατέβαλε ο ιδιοκτήτης για λειτουργική, αισθητική και κυρίως ενεργειακή αναβάθμιση.
Στο πλαίσιο αυτό θα ήθελα να επιμείνω στην ανάγκη να χρησιμοποιηθούν επενδυτικές πλατφόρμες, που μπορούν να αξιοποιήσουν πόρους από το ΕΣΠΑ, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων αλλά και από τον ιδιωτικό τομέα προκειμένου:
- Πρώτον, να συγκεντρωθούν ομοειδείς επενδύσεις για ΑΠΕ σε νησιά όπως για παράδειγμα η αξιοποίηση της γεωθερμίας υψηλής ενθαλπίας σε Μήλο, Νίσυρο και Λέσβο
- Δεύτερον, να ενθαρρυνθούν επενδύσεις σε νέες τουριστικές μονάδες ή αναβαθμίσεις υφιστάμενων τουριστικών υποδομών με στόχο την υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα
Θέλω να συνεχίσω με τις θέσεις της Νέας Δημοκρατίας σε ό,τι αφορά την αγορά φυσικού αερίου, θέσεις οι οποίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
- Την ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ με αξιόπιστο επενδυτή που θα δεσμευθεί για την υλοποίηση του δεκαετούς προγράμματος του ΕΣΦΑ και που θα πετύχει χαμηλό κόστος χρήσης του φυσικού αερίου.
- Την αναδιοργάνωση της ΔΕΠΑ, προκειμένου να επικεντρώσει τις δραστηριότητες της στην προμήθεια φυσικού ορίου, με όρους όσο το δυνατόν πιο ανταγωνιστικούς προς όφελος των καταναλωτών.
- Επίσης, προωθούμε την ολοκλήρωση όλων των διεθνών projects για υποδομές φυσικού αερίου (IGB, νέο σχέδιο SouthStream, East Med, LNGΑλεξανδρούπολης κλπ.) και τη διευκόλυνση των ιδιωτικών επενδύσεων για τη μεγαλύτερη διείσδυση του φυσικού αερίου στην περιφέρεια και τα νησιά (με την ανάπτυξη οικονομικά βιώσιμων συστημάτων Συμπιεσμένου Φυσικού Αερίου και Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου μικρής κλίμακας).
Σε ό,τι αφορά τον TAP τα νέα φαίνεται να είναι θετικά με δεδομένο ότι η υλοποίηση του έχει ξεπεράσει το 50%, μόλις 16 μήνες ύστερα από την έναρξη των εργασιών, όπως ανακοίνωσε η εργολήπτρια Κοινοπραξία. Και αυτό γιατί είναι συμβατό με τις επιταγές της Κομισιόν για έργα κοινού ενδιαφέροντος, δηλαδή σημαντικά οφέλη για περισσότερα από δύο κράτη μέλη, την ενίσχυση του ανταγωνισμού, την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της διαφοροποίησης της προσφοράς. Ωστόσο είναι απαραίτητο να πληροφορηθούμε υπεύθυνα πως σχεδιάζει η κοινοπραξία να υπερβεί τα εμπόδια που αντιμετωπίζει στην Ιταλία λόγω της …ασύμμετρης αντίδρασης τοπικών φορέων. επίσης είναι ενδιαφέρον να προχωρά η δανειοδοτική διαδικασία για τον αγωγό IGB ο οποίος θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή αλλά και θα προσδώσει επιπλέον προστιθέμενη αξία στον TAP. Ο TAP και IGBεμφανώς συμβάλλουν περισσότερο στην προώθηση της ενεργειακή ασφάλειας αλλά και την μείωση των γεωπολιτικών και γεωστρατηγικών πιέσεων μέσω της ενέργειας.
Θέλω, τέλος να αναφερθώ και στο φιλόδοξο έργο του αγωγού EastMed. Ένα έργο με εκτιμώμενο κόστος υλοποίησης τα 6.2 δις ευρώ και την προοπτική να μεταφέρει 10 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως στην Ελλάδα και την Ιταλία. Ωστόσο ακούγονται κάποιες αμφιβολίες για το κατά πόσο το έργο αυτό θα μπορέσει να έχει τις εξαγωγικές δυνατότητες που θα το κάνουν σκόπιμο χρηματοοικονομικά, δεδομένου ότι είναι δύσκολο να γίνουν προβλέψεις για την ζήτηση σε φυσικό αέριο στις χώρες της ευρύτερης περιοχής. Αξίζει όμως να δούμε πως με αφορμή τον EastMed, θα μπορούσαμε να κάνουμε μία ρεαλιστική παραγωγική συζήτηση για την ενεργειακή επάρκεια ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο και ποια μπορεί να είναι η σχέση με την Τουρκία.
Κυρίες και κύριοι, το στοίχημα για όλους μας στην Ευρώπη είναι να παραμείνουμε πρωτοπόροι στην εκπλήρωση των στόχων του Παρισιού. Η καθαρή ενέργεια είναι ένας πυλώνας αυτής της παγκόσμιας προσπάθειας. Άλλωστε, όπως πολύ εύστοχα διακήρυξε ο Πρόεδρος Μακρόν, «Sur le clima, il n’y a pasde plan B, car il n’y a pas de planet B»