“Πως μπορεί η Θεσσαλονίκη να προσελκύσει επενδύσεις”.Ομιλία μου στο 1ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλονίκης
Κύρια σημεία από την ομιλία μου στο 1ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλονίκης.
(https://www.youtube.com/watch?v=FiXbv7hTWGo&feature=youtu.be)
Σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ με τίτλο «Ετοιμότητα για το Μέλλον της Παραγωγής», η χώρα μας είναι η μόνη από τα παλαιά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία κατατάσσεται στις αναδυόμενες χώρες με χαμηλή προοπτική. Η επίδοση αυτή επηρεάζεται κυρίως από τρεις παράγοντες. Πρώτον, το επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας και καινοτομίας, δεύτερον το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για παραγωγικές επενδύσεις και τρίτον το περιβάλλον της ζήτησης. Αν ο τρίτος παράγοντας είναι ίσως ο πιο έντονα επηρεασμένος από την κρίση, θα έλεγε κανείς ότι οι χαμηλές επιδόσεις στους άλλους δύο τομείς προκαλούν μάλλον έκπληξη. Και αυτό γιατί μετά από όλα όσα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στη χώρα, θα περίμενε κανείς ότι τουλάχιστον το θεσμικό πλαίσιο θα είχε καλύτερη επίδοση.
Επιπρόσθετα, αν και η χώρα έχει σχετικά υψηλή κατάρτιση στις νέες τεχνολογίες, δηλαδή σε μηχανικούς και επιστήμονες πληροφορικής, οι επιμέρους επιδόσεις της στην προσέλκυση επενδύσεων στις αναδυόμενες τεχνολογίες αλλά και σε επενδύσεις εντάσεως και μεταφοράς τεχνολογίας. Για να σας δείξω τη μεγάλη αντίθεση, η Ελλάδα, σε σχέση με τις 100 χώρες της έρευνας, κατατάσσεται δέκατη στον τομέα της διαθεσιμότητας μηχανικών και επιστημόνων και 21η στον τομέα επιστημονικών και τεχνολογικών δημοσιεύσεων. Από την άλλη πλευρά, βρίσκεται χαμηλότερα από την 90η θέση σε ό,τι έχει να κάνει με τη δυνατότητα των επιχειρήσεων αλλά και του δημοσίου τομέα να αξιοποιήσουν τις αναδυόμενες τεχνολογίες αλλά και τη δυνατότητα να προσελκύσει άμεσες ξένες επενδύσεις.
Σε ό,τι αφορά το θεσμικό πλαίσιο, αν και στα επί μέρους χαρακτηριστικά η Ελλάδα βρίσκεται στη μέση της κατάταξης, υπάρχει ένα ποιοτικό στοιχείο στο οποίο βρίσκεται στον πάτο. Ειδικότερα, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 100η θέση (από τις 100) σχετικά με τον μελλοντικό προσανατολισμό της κυβέρνησης. Και αυτό δεν το λέμε εμείς ως αντιπολίτευση, το λέει το παγκόσμιο διεθνές φόρουμ το οποίο έχει μεγάλη εμπειρία στο να αξιολογεί τις επιδόσεις των κρατών που συμπεριλαμβάνει στις έρευνές του.
Συμπερασματικά οι λόγοι που δεν μπορεί η Ελλάδα και κατ’ επέκταση η Θεσσαλονίκη να προσελκύσει επενδύσεις είναι, αφενός η αδυναμία να διατηρήσει το επιστημονικό και τεχνολογικά καταρτισμένο δυναμικό που παράγουν τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά μας ιδρύματα. Κάτι τέτοιο θα την καθιστούσε ελκυστικό επενδυτικό προορισμό καθώς ένας πολύ σημαντικός παράγοντας αξιολόγησης της επενδυτικής σκοπιμότητας είναι η πρόσβαση σε τεχνολογικά και επιστημονικά καταρτισμένα στελέχη.
Αφετέρου πρέπει η χώρα να αποτινάξει επιτέλους την, δυστυχώς θεμελιωμένη, ρετσινιά της χώρας που απλά δεν θέλει νέες ιδιωτικές επενδύσεις και κάνει τη ζωή δύσκολη σε όσους τολμούν να επενδύσουν σε αυτήν.
Για αυτό χρειάζεται όμως αυτονόητα πολιτική αλλαγή καθώς πλέον η αδυναμία της παρούσας κυβέρνησης να δημιουργήσει ένα ευνοϊκό για τις επενδύσεις κλίμα πλέον αποτυπώνεται με το χειρότερο δυνατό τρόπο σε έγκυρες μελέτες όπως αυτή του Διεθνούς Επιχειρηματικού Φόρουμ.
Τι πρέπει να γίνει:
Πρώτον, χαμηλότεροι φόροι για τις επιχειρήσεις, όσο το δυνατόν περισσότερο, με ταυτόχρονη μείωση των δαπανών.
Δεύτερον, πλήρης ανάληψη μεταρρυθμιστικής ατζέντας με έμφαση στις διαρθρωτικές αλλαγές που ανοίγουν την οικονομία μας και την κάνουν πιο ανταγωνιστική και ελκυστική για επενδύσεις.
Τρίτον, δημιουργία ποιοτικών θέσεων απασχόλησης για τους νέους και ταλαντούχους αλλά και ευνοϊκότερο περιβάλλον σύστασης και λειτουργίας καινοτόμων επιχειρήσεων.
Τέταρτον, μεθοδική αξιοποίηση των σημαντικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων που προκύπτουν από τη γεωστρατηγική θέση της χώρας επενδύοντας σε υποδομές logistics και μεταφορών.
Πέμπτο, αξιοποίηση με όρους ιδιωτικονομικούς του τεράστιου πολιτιστικού μας αποθέματος για την βελτίωση της τουριστικής μας ελκυστικότητας κατά τη διάρκεια όλου του έτους αλλά και για τη δημιουργία υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας.
Πρακτικά παραδείγματα πέραν των ήδη δρομολογηθέντων επενδύσεων, όπως αυτές του ΟΛΘ αλλά και της αναβάθμισης του αεροδρομίου της πόλης μας.
Πρώτο παράδειγμα, η απορρύπανση του παράκτιου μετώπου. Αποτελεί ένα έργο το οποίο όχι μόνο θα λύσει το διαχρονικό πρόβλημα στον Θερμαϊκό αλλά θα δώσει νέα πνοή στην περιοχή καθώς θα αναβαθμίσει ποιοτικά το περιβάλλον. Ειδικά για την βελτίωση του περιβάλλοντος, πέρα από τα σχεδόν 1.5 δις που είναι διαθέσιμα μέσω του ΕΣΠΑ πανελλαδικά για αντίστοιχες δράσεις, μίας και έχουμε εδώ εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, θέλω να αναφέρω και το πρόγραμμα για τις Αστικές Καινοτόμες Δράσεις, το οποίο χρηματοδοτεί έργα προϋπολογισμού έως και 5 εκ. ευρώ για την υλοποίηση καινοτόμων λύσεων με θέμα την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τη βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας, και την ενίσχυση της απασχόλησης και των δεξιοτήτων στην τοπική οικονομία. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι τόσο η Αθήνα όσο και το Ηράκλειο έχουν πετύχει χρηματοδότηση μέσα από το πρόγραμμα αυτό και θα έλεγα ότι και η Θεσσαλονίκη μας μπορεί να διεκδικήσει χρηματοδότηση.
Δεύτερο παράδειγμα, η αξιοποίηση της γεωστρατηγικής θέσης της πόλης μας. Αν η ιδιωτικοποίηση του ΟΛΘ έχει τα αποτελέσματα που έως τώρα φαίνεται να έχει η αντίστοιχη ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ, τότε σίγουρα θα αποτελέσει έναυσμα για ενίσχυση του ρόλου της Θεσσαλονίκης ως κέντρου μεταφορών και logistics. Περαιτέρω ενίσχυση του ρόλου της Θεσσαλονίκης θα επιφέρει το κυοφορούμενο έργο σιδηροδρομικής διασύνδεσης Ελλάδος-Βουλγαρίας-Ρουμανίας. Η σιδηροδρομική σύνδεση των λιμανιών Θεσσαλονίκης-Καβάλας-Αλεξανδρούπολης με τα λιμάνια Μπουργκάς-Βάρνα-Ρούσε της Βουλγαρίας με σκοπό να φτάσει έως και την Κοστάντζα της Ρουμανίας, ανοίγει νέους ορίζοντες στις συνδυασμένες μεταφορές κάνοντας τη Θεσσαλονίκη τόσο αφετηρία όσο και τελικό προορισμό ενός πολύ σημαντικού δικτύου.
Τρίτο παράδειγμα, η αξιοποίηση του πολιτιστικού μας αποθέματος με καινοτόμο τρόπο. Φέτος είναι έτος πολιτιστικής κληρονομιάς και στο πλαίσιο αυτό θα οργανώσω στην πόλη μας μία εκδήλωση με θέμα την ψηφιοποίηση του πολιτιστικού υλικού με προσκεκλημένη την αρμόδια Επίτροπο για τις ψηφιακές τεχνολογίες κ. MariyaGabriel. Πέραν αυτού, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ολοκλήρωσε πρόσφατα μία πολύ ενδιαφέρουσα συμφωνία με το Γαλλικό Ινστιτούτο για τη Χρηματοδότηση του Κινηματογράφου και των Πολιτισμικών Βιομηχανιών. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η Τράπεζα θα παράσχει συνολικά 130 εκ. για τη χρηματοδότηση μέσω δανείων και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην πολιτιστική βιομηχανία.
Πρώτο μας μέλημα είναι πως θα άρουμε πρώτα τα υφιστάμενα εμπόδια προκειμένου να γίνει η χώρα μας και φυσικά η Θεσσαλονίκη μας ελκυστικός τόπος για επενδύσεις. Εν συνεχεία θα πρέπει να υπάρξει το κατάλληλο μείγμα πολιτικών προκειμένου να πείσουμε ότι η Ελλάδα είναι ανοικτή και έτοιμη να υποδεχθεί επενδύσεις.