Mε γνώμονα την αύξηση της γνώσης των Ελλήνων παραγωγών, τη γνωριμία με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο προωθείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ώστε να δούνε και τις ευκαιρίες, που μπορεί να προκύψουν μέσα από τη νέα γενιά των βιοκαυσίμων διοργάνωσα το Σάββατο 21 Απριλίου συνάντηση εργασίας στη Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με  την Ευρωπαϊκή Σύμπραξη Bio-BasedIndustriesJointUndertaking (BBI-JU) και το ΠΜΣ «Δίκαιο της Ενέργειας, Επιχειρήσεις, Ρυθμιστική και Ενεργειακή Πολιτική» του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας, στη Θεσσαλονίκη.  

Στην εκδήλωση συμμετείχαν εκπρόσωποι όλων των εταιριών που παράγουν και εισάγουν βιοκαύσιμα στην Ελλάδα και συγκεκριμένα οι ΕΛΙΝ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ, MIL OIL HELLAS, ΦΥΤΟΕΝΕΡΓΕΙΑ Α.Ε., ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ ΜΟΝ. Ε.Π.Ε., GF ENERGY, ΠΕΤΤΑΣ Π. & ΥΙΟΣ, TEXNIKH ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ I.K.E., ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑ ΝΙΓΡΙΤΑΣ, BIOΑΕΡΙΟ ΛΑΓΚΑΔΑ, ΔΕΛΤΑ ΑΞΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε. και KIEFER E.Π.Ε. Από τον κατάλογο των εταιριών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται αρκετές που δραστηριοποιούνται στο βορειοελλαδικό τόξο, φαίνεται ότι στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας, της Θράκης, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες για παραγωγή εναλλακτικών καυσίμων.

Διαβάστε τα βασικά σημεία της ομιλίας μου:

Θέλω να σας παρουσιάσω την υφιστάμενη κατάσταση στον τομέα των βιοκαυσίμων στην Ελλάδα, αναλύοντας πρώτα την πορεία του κλάδου των βιοκαυσίμων στη χώρα μας, όπως και τη θέση της σε πανευρωπαϊκή κατάταξη. Έπειτα θα αναφερθώ στις σχετικές πρωτοβουλίες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης που επηρεάζουν τον κλάδο. Αυτές βέβαια δημιουργούν άλλες φορές προβλήματα και άλλες φορές, τις περισσότερες τολμώ να πω, ευκαιρίες. Κλείνοντας, θα παραθέσω συγκεκριμένα παραδείγματα επενδύσεων στον κλάδο των βιοκαυσίμων, καθώς και το πλαίσιο υπό το οποίο αυτές προέκυψαν.

Καταρχήν, όταν αναφερόμαστε σε παραγωγή υγρών βιοκαυσίμων στην Ελλάδα αναφερόμαστε αποκλειστικά στην παραγωγή βιοντίζελ, καθώς προς το παρόν δεν υπάρχει παραγωγή βιοαιθανόλης. Τα βιοκαύσιμα δημιουργούν ευκαιρίες για δουλειές τόσοστην παραγωγή της πρώτης ύλης όσο και κατά την επεξεργασία τους.

Περισσότεροι από είκοσι χιλιάδες αγρότες παράγουν ενεργειακά φυτά στην Ελλάδα σήμερα.

Αυτό που θα πρέπει κυρίως να τονιστεί είναι ότι ο τζίρος από την πώληση του βιοντίζελ ανήλθε συνολικά στα 142 εκατομμύρια € εκ των οποίων τα 72 εκατομμύρια € επέστρεψαν στους αγρότες μέσω της συμβολαιακής καλλιέργειας των ενεργειακών φυτών (ηλίανθος, ελαιοκράμβη, σόγια).

Στην ελληνική επικράτεια, η καλλιέργεια των ενεργειακών φυτών καλύπτει περί τα 900.000 στρέμματα γης.

Μάλιστα, εκτιμάται πως στην καλλιέργεια ενεργειακών φυτών απασχολούνται πάνω από 27.000 αγροτικές οικογένειες.

Τώρα, όσον αφορά στα στοιχεία που αφορούν το βιοντίζελ στην Ελλάδα :

• Τα τελευταία 2 χρόνια (κατανομές 2016 και 2017) η προς κατανομή ποσότητα αυτούσιου βιοντίζελ ήταν 132.000 χιλιόλιτρα.
• Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί στο 85 % της συνολικής ετήσιας ποσότητας βιοντίζελ που αναμιγνύεται με το πετρέλαιο κίνησης. Το υπόλοιπο 15 % που αντιστοιχεί σε 20.000 χιλιόλιτρα το αγοράζουν απ’ ευθείας τα διυλιστήρια , εκτός πλαισίου κατανομής με ελεύθερη διαπραγμάτευση
• Το ποσοστό ανάμιξης του βιοντίζελ στο πετρέλαιο κίνησης είναι 7 % κατ’όγκο.
• Στην κατανομή του 2017 συμμετείχαν 12 παραγωγοί εταιρείες , 3 εισαγωγικές εταιρείες και τα διυλιστήρια των ΕΛΠΕ και της ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ ως εισαγωγείς.

Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, ας περάσουμε στις πρωτοβουλίες της Κομισιόν καθώς και στις θέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση ή έμμεση αναφορά στα βιοκαύσιμα.

Η ισχύουσα Oδηγία για τις ΑΠΕ (οδηγία 2009/28 / ΕΚ όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία (ΕΕ) 2015/1513) θέτει δεσμευτικούς στόχους για το μερίδιο των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας κάθε κράτους μέλους της ΕΕ. Οι στόχοι αυτοί κυμαίνονται από 10% (Μάλτα) έως 49% (Σουηδία) και αντιστοιχούν σε μερίδιο της ΕΕ που αντιπροσωπεύει τουλάχιστον 20% ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας έως το 2020.

Στην τελευταία έκθεση της Επιτροπής που αφορά την πρόοδο στον τομέα των βιοκαυσίμων τον Ιούνιο του 2015, επισημαίνεται ότι η μεγάλη πλειοψηφία των κρατών μελών φαίνεται να είναι σε καλό δρόμο για να επιτύχουν τους συνολικούς στόχους τους για τις ΑΠΕ μέχρι το 2020. Βέβαια, αυτό δε σημαίνει πως δεν χρειάζονται πρόσθετες προσπάθειες σε ορισμένα κράτη μέλη για να προχωρήσουν πέρα από τους ενδιάμεσους στόχους τους.

Επιπλέον, η Οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας :

• θέτει ως στόχο το μερίδιο 10% των ΑΠΕ στον τομέα των μεταφορών έως το 2020,
• εισάγει μια σειρά μηχανισμών διασυνοριακής συνεργασίας και κοινά σχέδια για την προώθηση των ΑΠΕ - μέχρι στιγμής στα κράτη μέλη) και
• καθορίζει τα κριτήρια αειφορίας της ΕΕ για τα βιοκαύσιμα.

Το 2015 η Οδηγία για τις ΑΠΕ και η Οδηγία για την ποιότητα των καυσίμων (Fuel Quality Directive) αναθεωρήθηκαν για να αναγνωρίσθουν οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που  έχει η παραγωγή βιοκαυσίμων όσον αφορά την έμμεση αλλαγή της χρήσης γης και τις εκπομπές των σχετικών αερίων του θερμοκηπίου (GHG).

Δεδομένου ότι η Οδηγία ΑΠΕ έχει σχεδιαστεί για να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ για το 2020, θα πρέπει να αναθεωρηθεί έτσι ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του μεριδίου τουλάχιστον 27% των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας της ΕΕ έως το 2030.

Η τελευταία, εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο διευκρίνισε ότι ο στόχος του 27% πρέπει να είναι δεσμευτικός για την ΕΕ στο σύνολό της, αλλά θα πρέπει να επιτευχθεί χωρίς να καθορίζονται νομικά δεσμευτικοί εθνικοί στόχοι, προκειμένου να παρέχεται μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη μέλη.

Τον Ιανουάριο του 2018 ψηφίστηκε από την Ολομέλεια η τελική πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις ΑΠΕ που ανάμεσα στα άλλα υποστηρίζει ότι:

• Το Κοινοβούλιο δεν θα μειώσει το όριο του 7% για τα βιοκαύσιμα στις μεταφορές (η Επιτροπή είχε προτείνει να μειωθεί από 7% σε 3,8% μεταξύ 2021 και 2030), αλλά αντίθετα να καθορίσει στο 0% τη συνεισφορά βιοκαυσίμων και βιορευστών παραγόμενων από φοινικέλαιο από το 2021. Αυτό θα αποκλείει αποτελεσματικά το φοινικέλαιο από το να θεωρηθεί ως ΑΠΕ για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, αποτρέποντας έτσι την αποθάρρυνση της χρήσης του ως καυσίμου μεταφοράς.
• Κατά τον υπολογισμό του στόχου μεταφοράς που πρέπει να πληρούν τα κράτη μέλη, θα δοθεί μεγαλύτερο βάρος στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που χρησιμοποιούνται στον τομέα των αερομεταφορών και στη ναυτιλία, καθώς και στην ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια που παρέχεται στα οδικά οχήματα.
• Οι προμηθευτές καυσίμων στα κράτη μέλη θα πρέπει να αυξήσουν σημαντικά το ελάχιστο μερίδιο των βιοκαυσίμων στην προσφορά τους από 1,5% (2021) σε 10% (2030).
• Τέλος, η Επιτροπή θα πρέπει να συντάσσει κάθε δύο χρόνια έκθεση σχετικά με τις επιπτώσεις και τα οφέλη των βιοκαυσίμων στην Ένωση καθώς και στις τρίτες χώρες.

Στο τελευταίο κομμάτι της παρέμβασής μου θέλω να αναφερθώ συνοπτικά στις ευκαιρίες χρηματοδότησης που παρέχονται για επενδύσεις στον κλάδο των βιοκαυσίμων από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Φαντάζομαι όλοι γνωρίζετε το σχέδιο Juncker και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων από κάποιες επενδύσεις που έχουν γίνει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, όπως η επένδυση στην CretaFarms ή πιο πρόσφατα η σύσταση του Επενδυτικού Ταμείου Equifund για τη χρηματοδότηση της καινοτομίας.

Αυτό που ίσως δεν γνωρίζετε είναι ότι την προηγούμενη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ανακοίνωσε ότι ξεκινάει μία πολύ σημαντική χρηματοδοτική πρωτοβουλία στοχευμένη στον αγροτικό κλάδο και τη βιοοικονομία. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, που θα τρέξει μέχρι το 2022,  η ΕΤΕΠ θα διαθέσει 400 εκ. ευρώ με στόχο να χρηματοδοτήσει επενδύσεις συνολικού ύψους 1 δις.

Εκτός αυτής της σημαντικής πρωτοβουλίας θέλω να αναφέρω ακόμα ένα παράδειγμα. Συγκεκριμένα, στο Βίλνιους της Λιθουανίας χρηματοδοτήθηκε η δημιουργία μίας μονάδας παραγωγής ενέργειας από βιομάζα και δημοτικά απορρίμματα. Το ενδιαφέρον είναι ότι το έργο συγκέντρωσε πόρους και από τα διαρθρωτικά ταμεία αλλά και από το Σχέδιο Juncker. Ειδικότερα, από το Ταμείο Συνοχής επενδύθηκαν 139 εκ. ευρώ, ενώ το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων παρείχε δάνειο 190 εκ. ευρώ.

Τα παραδείγματα αυτά αποδεικνύουν ότι  πλέον το μέλλον των χρηματοδοτήσεων από κοινοτικά χρήματα θα περνάει μέσα από χρηματοδοοικονομικά εργαλεία και ότι θα πρέπει οι επενδύσεις να είναι βιώσιμες και αποδοτικές για να μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν. 

Στο σύνδεσμο που ακολουθεί μπορείτε να παρακολουθήσετε απόσπασμα από την ομιλία μου.